วันอาทิตย์ที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2554

ตำนานทานตะวัน

เมื่อราตรีล่วงลง ออโรล่า เทพีแห่งรุ่งอรุณ ประจงปฏิบัติภารกิจซึ่งนางถือปฏิบัติมาชั่วนาตาปึ

ประตูแห่งรุ่งอรุณซึ่งทำจากเงินบริสุทธิ์ ประดับประดาด้วยทองคำและอัญมณีถูกเบิกขึ้นอีกครั้งหนึ่ง มวลดาราใหญ่น้อยหลีกลี้หนีไป แสงเงินแสงทองเรืองรองจับท้องนภา ทิวากำลังจะมาเยือนอีกครั้งหนึ่ง

สุริยเทพอพอลโลทรงสุพรรณรถเทียมสี่อาชาเสด็จออกทางบูรพาทิศ นำแสงสว่างสู่สวรรค์แลพื้นดิน ตามเส้นทางที่พระองค์เคยเสด็จอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน มิสูงหรือต่ำเกินไปในท้องนภา มิฉะนั้นแล้วสรวงสวรรค์แลโลกมนุษย์อาจไหม้เป็นผงธุลี

ชาวกรีกและโรมันต่างบูชาสุริยเทพอพอลโล เทพแห่งแสงสว่างและความซื่อสัตย์ พระองค์ยังทรงเป็นเทพแห่งดนตรี โอลิมปุส สถานสถิตของทวยเทพถูกขับกล่อมด้วยทำนองไพเราะจากพิณทองคำของพระองค์

สุริยเทพอพอลโลยังทรงเป็นเทพแห่งการพยากรณ์ เทพแห่งการธนู และเทพแห่งการรักษาพยาบาล ทรงสอนให้มนุษย์รู้จักการรักษาโรคภัยไข้เจ็บเป็นครั้งแรก

การเดินทางของพระอาทิตย์บนท้องฟ้า จากตะวันออกสู่ตะวันตก คือการเดินทางประจำวันของสุริยเทพอพอลโลและสุพรรณรถของพระองค์ ส่วนพระธนิษฐา คือเทพีอาร์เทมิส ทรงดูแลการเดินทางของดวงจันทร์ข้ามฟ้ายามราตรี

บทกวีของกรีกโบราณมักจะยกย่องให้พระองค์เป็นเทพซึ่งมีพระวรกายและพระพักตร์งดงามหมดจด เรืองรองดั่งทองคำ ความสง่างามและกอรปด้วยพระปรีชาสามารถขององค์สุริยเทพ ได้ทำให้พระองค์เป็นที่หมายปองของเหล่านางฟ้านางสวรรค์ แม้อิสตรีปุถุชน รวมถึงเหล่านางไม้นางพราย หากได้ชมพระบารมีแล้ว ก็ยากที่จะอดใจไม่ให้แอบรักพระองค์ได้

หนึ่งในผู้ชื่นชมพระบารมีขององค์สุริยเทพ ก็คือพรายน้ำนางหนึ่ง นาม คลีติเอ นางเฝ้าหลงรักพระองค์ยิ่งนัก เมื่อสุพรรณรถขององค์สุริยเทพเคลื่อนไปทางใด นางก็คล้อยหน้าตามไปทางนั้น เพื่อที่นางจะได้เฝ้ามองชายผู้เป็นที่รัก จากรุ่งสางยันพลบค่ำ

ถึงแม้จะรู้ดีว่าความรักของนางนั้นไม่มีทางที่จะสมหวังได้เลย นางพรายน้ำคลีติเอก็ขอมีความสุขอยู่ตรที่นางได้มีโอกาสชื่นชมพระบารมีขององค์สุริยเทพอยู่เช่นนั้น เป็นความสุขที่ไม่มีใครอาจแย่ง หรือแบ่งปันไปจากนางได้

เหตุการณ์ดำเนินไปเช่นนั้นวันแล้ววันเล่า ร่างของนางพรายน้ำคลีติเอก็เริ่มเลือนราง ด้วยหัวใจที่จวนเจียนจะแตกสลาย สุริยเทพมิทรงทราบว่าจะปฏิบัติพระองค์ประการใดดี แต่ด้วยเห็นแก่ความรักที่นางพรายน้ำมีต่อพระองค์ และเพื่อเป็นการรักษาชีวิตของนางเอาไว้ พระองค์จึงทรงเนรมิตให้นางพรายน้ำคลีติเอ กลายเป็นดอกไม้สีเหลืองส้มสวยงาม

ดอกไม้นี้ทุกๆวันจะเฝ้ารอรับเสด็จองค์สุริยเทพในยามรุ่งอรุณ ล้วเฝ้าติดตามพระองค์ไปตลอดวันจนกระทั่งส่งเสด็จ เมื่อพระองค์ดำเนินลับขอบฟ้าในยามอัสดง

ดอกทานตะวันจึงถือกำเนิดขึ้นบนโลกในครั้งนั้นเอง

ทานตะวันเป็นไม้สกุลหนึ่งในวงศ์ Compositae มีชื่อสกุลว่า Helianthus ซึ่งมาจากคำศัพท์ภาษากรีก 2 คำรวมกันคือ คำว่า Helios หมายถึงดวงอาทิตย์ และ anthos แปลว่าดอกไม้

ในประเทศอิตาลี ผู้คนจะเรียกดอกทานตะวันว่า Girasole ซึ่งเป็นคำมาจากภาษาละติน คือ gorare แปลว่า หมุน หรือหัน sole แปลว่า ดวงอาทิตย์

รวมแล้วก็ตรงกับชื่อในภาษาไทยว่า ทานตะวันพอดี

ทานตะวันมีถิ่นกำเนิดกระจายอยู่ทั่วไปในทวีปอเมริกาเหนือ และเชื่อกันว่าเมล็กทานตะวันเมล็ดแรกที่เพาะเลี้ยงในยุโรปถูกนำเข้าจากเปรูหรือเม็กซิโก ในปี ค.. 1562 และสถานที่เพาะเลี้ยงแห่งนั้นก็คือ Royal Gardens ในกรุงแมดริด

ทานตะวัน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง Helianthus annuus มีคุณค่าอย่างมากมาย นอกจากดอกที่สวยงามแล้ว ทานตะวันยังให้เมล็ดซึ่งมีคุณภาพสูง อุดมไปด้วยสารอาหาร เมื่อนำไปสกัด ก็จะให้น้ำมันที่มีคุณภาพดี ใช้ปรุงอาหารได้

เมล็ดของทานตะวันนิยมใช้เป็นอาหารนก โดยเฉพาะสำหรับนกแก้วพันธุ์ต่างๆ

เมล็ดทานตะวันเมื่อนำมาคั่วแล้วโรยเกลือ สามารถใช้บริโภคเป็นอาหารว่าง เหง้าของทานตะวัน Helianthus tuberosus จะนำมาต้ม เผา หรือรับประทานดิบๆก็ได้

สมัยสร้างชาติ ชาวอเมริกันนิยมใช้เหง้าของทานตะวันชนิดนี้เลี้ยงสัตว์ ซึ่งก็ได้ผลดี ในเมืองจีน ชาวจีนนิยมปลูกต้นทานตะวันเหมือนต้นป่าน คือจะนำเส้นใยธรรมชาติที่ได้จากต้นทานตะวันมาปั่น และทอรวมกับเส้นไหม ได้เป็นแพรพรรณสวยงามอีกชนิดหนึ่ง

ในอดีตกาล ณ ดินแดนที่เป็นประเทศเปรูในปัจจุบัน ชนเผ่าอินคาที่นับถือพระอาทิตย์บูชาดอกทานตะวัน เหมือนหนึ่งเป็นตัวแทนสุริยเทพ

ดอกทานตะวันยังมีบทบาทที่สำคัญในธรรมชาติ คือ เป็นแหล่งน้ำหวานอันอุดมแก่ผึ้งและผีเสื้อ และเหล่าแมลงก็จะช่วยผสมเกสร เพื่อดำรงเผ่าพันธุ์ของทานตะวันเป็นการตอบแทนสืบไป

ทานตะวันเป็นไม้ตัดดอกที่สวยงาม ความสดใสในช่วงวันเวลาของฤดูร้อนมักแยกกันไม่ออกจากดอกไม้ที่มีสีสวยชนิดนี้

ดอกทานตะวัน หลังจากตัดจากต้นแล้วจะมีอายุการใช้งานราว 6-10 วัน การตัดดอกมาใช้ควรทำเมื่อกลีบดอกคลี่สมบูรณ์แล้วเท่านั้น หรือหากจะปล่อยให้ดอกแห้งคาต้น ก็จะได้ดอกแห้งที่เต็มไปด้วยเมล็ด ดูแปลกตาเมื่อนำมาใช้ประดับตกแต่ง

การขยายพันธุ์นั้น สำหรับชนิดล้มลุก (annual) ทำได้โดยการเพาะเมล็ด ส่วนชนิดหลายปี (perennial) มักนิยมตัดแบ่งเหง้าใต้ดิน

ทานตะวันเจริญเติบโตได้รวดเร็ว ทั้งยังไม่ต้องดูแลรักษามากนัก สามารถปลูกขึ้นได้ในดินเกือบทุกชนิด แต่ถ้าต้องการให้ได้ผลดี ควรให้ปุ๋ย รดน้ำ และหมั่นพรวนดินอย่างสม่ำเสมอ ทานตะวันก็จะเจริญเติบโต ให้ดอกผลในเร็ววัน

ที่สำคัญคือ ควรปลูกทานตะวันในที่ที่มีแสงแดดส่องถึงตลอดทั้งวัน เพื่อที่นางพรายน้ำคลีติเอ จะได้เฝ้ารับเสด็จสุริยเทพ ตั้งแต่พระองค์เสด็จผ่านประตูแห่งรุ่งอรุณในยามเช้า จนเสด็จลับขอบฟ้าในยามพลบค่ำ

ดั่งที่นางได้ปฏิบัติด้วยความรักอันมั่นคงมาแต่โบราณกาล ด้วย หัวใจที่มีรักแท้นั้น .. มิรู้ลืมเลือน

Source : นิตยสารพลอยแกมเพชร
NOTE : เมื่อคืนโพสบทความเรื่อง ... มหาวิหารตะบินยูพญา หรือ มหาวิหารสัพพัญญู (Thatbyinnyu Phaya)
ติดตามอ่านได้ตาม link oเลยค่ะ http://www.oknation.net/blog/supawan/2010/07/16/entry-2

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น